Chào bạn, bạn có để ý rằng những kết quả tìm kiếm trên Google dạo gần đây có vẻ “thông minh” hơn, thậm chí còn đưa ra câu trả lời tóm tắt ngay trên đầu trang không? Đó chính là AI Overviews, một sự thay đổi lớn mà Generative AI mang lại cho cách chúng ta tìm kiếm và cách các doanh nghiệp làm SEO.
Tại dichvugeo.vn, chúng tôi tin rằng đây không còn là tương lai xa vời, mà là hiện tại mà mọi doanh nghiệp Việt cần phải nắm bắt. Bài viết này sẽ cùng bạn đi sâu vào bức tranh toàn cảnh về AI và SEO, dựa trên phân tích hơn 2,3 triệu từ khóa, để bạn biết cách để thương hiệu của mình không chỉ được thấy, mà còn được AI lựa chọn.
Tại sao AI đang định hình lại cục diện SEO?
Sự trỗi dậy của AI và thay đổi hành vi tìm kiếm
Bạn có nhận thấy những thay đổi gần đây trên Google không? Sự phát triển mạnh mẽ của các công cụ Trí tuệ Nhân tạo (AI) như ChatGPT, Gemini hay Perplexity đang định hình lại cách chúng ta tìm kiếm thông tin.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm cá nhân mà còn tác động sâu sắc đến lĩnh vực Tối ưu hóa Công cụ Tìm kiếm (SEO). AI giờ đây đóng vai trò như một “cổng khám phá” mới, mang đến những câu trả lời trực tiếp và tóm tắt ngay trên trang kết quả tìm kiếm.
Dữ liệu cho thấy, vào tháng 3 năm 2025, khoảng 25% lượt tìm kiếm trên Google đã hiển thị AI Overview, và con số này được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng.
AI Overviews: Thách thức và Cơ hội cho SEO truyền thống
Sự xuất hiện của AI Overviews đã thay đổi đáng kể giao diện kết quả tìm kiếm (SERP). Thay vì chỉ hiển thị danh sách các liên kết, AI giờ đây có thể tập trung thông tin và đưa ra câu trả lời ngay lập tức. Điều này có thể làm giảm lượng truy cập trực tiếp vào các website, đặc biệt đối với những từ khóa có nhiều thông tin.
Tuy nhiên, đây cũng là một cơ hội lớn. Việc nội dung của bạn được hiển thị trong AI Overview sẽ tăng cơ hội nhận diện thương hiệu và thu hút sự chú ý. Để thích ứng với sự thay đổi này, chúng ta cần một chiến lược SEO mới, mà ở đây chúng tôi gọi là GEO (Generative Engine Optimization).
Phân tích chuyên sâu về AI Overviews qua 2,3 triệu từ khóa
Yếu tố quyết định sự xuất hiện của AI Overviews: Độ dài từ khóa
Một trong những phát hiện quan trọng nhất là độ dài của truy vấn tìm kiếm có ảnh hưởng lớn đến khả năng AI Overview xuất hiện.
Cụ thể, sau khi phân tích 2,3 triệu từ khóa, chúng tôi nhận thấy:
- Các truy vấn có 1-2 từ có tỷ lệ hiển thị AI Overview là 17.8%.
- Truy vấn 3-4 từ có tỷ lệ này là 23.5%.
- Với truy vấn 5-6 từ, tỷ lệ tăng lên 32.9%.
- Các truy vấn 7 từ có tỷ lệ là 46.2%.
- Đáng chú ý, với các truy vấn có 8 từ trở lên, tỷ lệ hiển thị AI Overview lên tới 57.3%.
Kết luận rút ra rất rõ ràng: Từ khóa càng dài, khả năng AI Overview xuất hiện trên trang kết quả tìm kiếm càng cao. Điều này cho thấy AI đang ngày càng hiểu sâu hơn các truy vấn chi tiết, phức tạp của người dùng.
Ý định tìm kiếm (Search Intent) và Tỷ lệ hiển thị AI Overview
AI Overviews không xuất hiện ngẫu nhiên mà còn phụ thuộc vào mục đích của người dùng khi tìm kiếm. Dữ liệu cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các loại ý định tìm kiếm:
- Informational (Thông tin): Loại truy vấn này có tỷ lệ hiển thị AI Overview cao nhất, 38.7% trên tất cả các độ dài từ khóa và lên tới 67.2% đối với các từ khóa dài (8+ từ). Điều này có nghĩa là khi người dùng tìm kiếm để học hỏi, khám phá, AI Overviews thường cung cấp câu trả lời trực tiếp.
- Commercial (Thương mại): Tỷ lệ này thấp hơn, ở mức 21.3% (tổng thể) và 44.8% (với từ khóa dài). Người dùng ở giai đoạn này đang cân nhắc mua sắm.
- Transactional (Giao dịch): Tỷ lệ hiển thị AI Overview còn thấp hơn, 15.8% (tổng thể) và 30.4% (với từ khóa dài). Đây là khi người dùng muốn thực hiện hành động mua hàng ngay lập tức.
- Navigational (Điều hướng): Tỷ lệ thấp nhất, 11.4% (tổng thể) và 22.0% (với từ khóa dài). Người dùng lúc này thường tìm kiếm một trang web hoặc thương hiệu cụ thể.
Nhấn mạnh lại, nội dung mang tính chất cung cấp thông tin (Informational) chịu ảnh hưởng lớn nhất từ AI Overviews.
Các dạng câu hỏi và Tác động của AI Overviews
Cách người dùng đặt câu hỏi cũng ảnh hưởng đến việc AI Overview có xuất hiện hay không. Các truy vấn bắt đầu bằng từ hỏi thường có xu hướng kích hoạt AI Overviews cao hơn:
- Các câu hỏi bắt đầu bằng “Why” (Tại sao) có tỷ lệ xuất hiện AI Overview cao nhất là 41.3%, với độ dài trung bình của truy vấn là 8.2 từ.
- Tiếp theo là các câu hỏi “How” (Làm thế nào) với tỷ lệ 38.1% và độ dài trung bình 7.5 từ.
- Các câu hỏi như “Can/Could/Do” (Có thể/Liệu có) có tỷ lệ 29.4%.
- Truy vấn với “What” (Cái gì) là 24.7%.
- “When” (Khi nào) có tỷ lệ 23.9%.
- Các câu hỏi “Where” (Ở đâu) có tỷ lệ thấp hơn, 18.6%.
- Các truy vấn bắt đầu bằng tên thương hiệu (Brand-first) có tỷ lệ xuất hiện AI Overview thấp nhất là 8.7%.
Kết luận rõ ràng: Các câu hỏi dạng “Why” và “How” có khả năng cao nhất để kích hoạt AI Overviews. Điều này là hợp lý vì chúng thường yêu cầu một lời giải thích hoặc hướng dẫn chi tiết.
Tác động theo ngành hàng
Không phải ngành nào cũng bị ảnh hưởng bởi AI Overviews ở mức độ như nhau. Một số lĩnh vực phụ thuộc nhiều vào nội dung thông tin sẽ cảm nhận rõ rệt hơn sự thay đổi này:
Ngành chịu ảnh hưởng cao:
- Pets & Animals: 45.2%
- Travel Guides: 37.1%
- Crafts & DIY: 34.6%
- Mental Health: 33.9%
- Personal Finance: 32.8%
Ngành ít chịu ảnh hưởng:
- Sporting Goods: 14.2%
- Apparel: 11.9%
- Real-time Tickets & Events: 11.5%
Giải thích đơn giản là, nếu mô hình kinh doanh của bạn chủ yếu dựa vào việc cung cấp thông tin để thu hút người dùng (như các trang web về vật nuôi, du lịch, sức khỏe tinh thần), bạn sẽ cần chú ý nhiều hơn đến cách AI Overviews hiển thị và điều chỉnh chiến lược của mình.
AI Overviews ảnh hưởng đến các khía cạnh khác của SEO như thế nào?
Tác động đến Local SEO và các truy vấn “near me”
Khi AI Overviews ngày càng phổ biến, nhiều người tự hỏi liệu chúng có ảnh hưởng đến Local SEO hay không. Dữ liệu nghiên cứu của chúng tôi đã đưa ra câu trả lời khá rõ ràng: AI Overviews ít xuất hiện hơn đáng kể đối với các truy vấn có chứa cụm từ “near me”. Cụ thể, tỷ lệ xuất hiện của AI Overview đã giảm khoảng 70%, từ mức 35% xuống chỉ còn 10% cho loại truy vấn này.
Điều này có ý nghĩa gì? Local SEO vẫn là một kênh cực kỳ quan trọng để thu hút khách hàng tiềm năng, đặc biệt là khi họ đang tìm kiếm các dịch vụ hoặc sản phẩm tại địa phương. Các truy vấn “near me” thường mang tính giao dịch hoặc điều hướng, những loại ý định tìm kiếm mà AI Overviews ít xuất hiện.
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần chuẩn bị sẵn sàng bởi có khả năng AI Overviews sẽ dần xuất hiện nhiều hơn trong kết quả tìm kiếm địa phương trong tương lai.
Mối quan hệ giữa AI Overviews và Google Ads
Chúng ta cũng đã xem xét mối liên hệ giữa AI Overviews và quảng cáo trả phí trên Google. Kết quả cho thấy một xu hướng khá thú vị: AI Overviews có xu hướng xuất hiện ít hơn khi có quảng cáo hiển thị trên trang kết quả tìm kiếm. Tỷ lệ này giảm rõ rệt ngay cả khi chỉ có một quảng cáo xuất hiện.
Đặc biệt hơn, các truy vấn liên quan đến Shopping Ads (quảng cáo mua sắm) cũng ít có khả năng hiển thị AI Overview. Điều này có thể là một tin tốt cho các nhà quảng cáo.
Nó gợi ý rằng, nếu bạn đang chạy quảng cáo cho các từ khóa mang tính thương mại hoặc giao dịch, bạn có thể ít phải cạnh tranh trực tiếp với AI Overviews ở vị trí nổi bật nhất. Do đó, Google Ads có thể trở thành một giải pháp hiệu quả để tiếp cận đối tượng mục tiêu cho các loại từ khóa này.
Sự tương quan giữa CPC và AI Overviews
Một câu hỏi khác mà nhiều người quan tâm là liệu Chi phí mỗi lượt nhấp (CPC) có ảnh hưởng đến việc AI Overview xuất hiện hay không.
Sau khi phân tích dữ liệu, chúng tôi nhận thấy không có sự tương quan có ý nghĩa thống kê giữa CPC và khả năng AI Overviews xuất hiện. Nói cách khác, việc bạn trả nhiều hay ít cho mỗi lượt nhấp vào quảng cáo không phải là yếu tố quyết định AI Overview sẽ hiển thị hay không.
Thay vì tập trung vào CPC, điều quan trọng hơn là bạn cần hiểu và tối ưu hóa cho ý định tìm kiếm (Search Intent) của từ khóa. Chính ý định tìm kiếm của người dùng mới là yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến việc AI Overviews có xuất hiện hay không, chứ không phải là ngân sách quảng cáo của bạn.
Chiến lược GEO: Làm thế nào để “Thắng” trong kỷ nguyên AI Overviews.
Nguyên tắc “Trả lời trước” (Answer-First): Cấu trúc nội dung cho AI và người dùng
Để nội dung của bạn được AI đánh giá cao và người dùng yêu thích, hãy áp dụng nguyên tắc “trả lời trước”. Điều này có nghĩa là bắt đầu bài viết bằng một tóm tắt ngắn gọn, súc tích, khoảng 40 đến 120 từ, trực tiếp giải đáp câu hỏi hoặc ý định tìm kiếm chính của người dùng.
Cấu trúc nội dung hiệu quả cho AI và người đọc bao gồm:
- Một tóm tắt 2-3 câu trả lời trực tiếp vấn đề.
- Phần Các điểm chính (Key Takeaways) dưới dạng gạch đầu dòng, cô đọng những ý quan trọng nhất.
- Các bước thực hiện (Step-by-step) hoặc bảng biểu (Tables) nếu nội dung mang tính hướng dẫn hoặc so sánh.
- Một phần FAQ (Câu hỏi thường gặp) gọn gàng để giải đáp các thắc mắc nhỏ hơn.
- Cuối cùng là phần Cung cấp bằng chứng (Proof & Context), bao gồm số liệu thống kê, case study nhỏ hoặc phương pháp nghiên cứu mà bạn đã thực hiện.
Cách tiếp cận này giúp AI nhanh chóng nắm bắt ý chính và người đọc ngay lập tức nhận được thông tin họ cần, tạo ra trải nghiệm tích cực..
Tối ưu hóa Technical SEO cho kỷ nguyên AI
Để AI có thể “đọc” và hiểu nội dung của bạn một cách tốt nhất, việc tối ưu hóa kỹ thuật là không thể thiếu:
- Schema Markup: Sử dụng các loại Schema phù hợp như Article, FAQPage, LocalBusiness, HowTo giúp công cụ tìm kiếm, bao gồm cả AI, hiểu rõ hơn về cấu trúc và ngữ nghĩa của trang.
- Tốc độ trang và Core Web Vitals: Đảm bảo trang web của bạn tải nhanh chóng và mang lại trải nghiệm người dùng mượt mà. Hãy nhắm đến các chỉ số tốt như LCP dưới 2.5 giây, INP dưới 200ms và CLS dưới 0.1.
- Cấu trúc liên kết nội bộ: Xây dựng một hệ thống liên kết nội bộ rõ ràng, logic giúp cả người dùng và bot công cụ tìm kiếm dễ dàng điều hướng và khám phá nội dung trên toàn bộ website.
Nâng tầm Local SEO với các tín hiệu AI
Đối với các doanh nghiệp địa phương, Local SEO vẫn là trụ cột quan trọng. Tuy AI Overviews ít xuất hiện cho các truy vấn “near me”, nhưng việc tối ưu hóa các tín hiệu địa phương sẽ giúp bạn nổi bật:
- Tối ưu hóa nhất quán NAP: Đảm bảo Tên (Name), Địa chỉ (Address), Số điện thoại (Phone) của doanh nghiệp bạn phải hoàn toàn trùng khớp trên mọi nền tảng.
- Tăng cường Google Business Profile (GBP): Duy trì hoạt động thường xuyên với các bài đăng cập nhật, hình ảnh chất lượng cao và phản hồi nhanh chóng các đánh giá của khách hàng.
- Xây dựng trang địa phương chi tiết: Tạo các trang riêng biệt cho từng địa điểm hoặc khu vực hoạt động, cung cấp thông tin chi tiết và phản ánh đúng ngữ cảnh địa phương (ví dụ: các yếu tố đặc thù khi làm SEO tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, hay một khu vực cụ thể như SEO Vancouver, SEO Richmond BC mà các bài viết mẫu đã đề cập).
- Sử dụng dữ liệu có cấu trúc LocalBusiness: Giúp Google hiểu rõ hơn về thông tin doanh nghiệp của bạn.
Khai thác Thực thể (Entities) để tăng cường sự rõ ràng
AI hoạt động dựa trên việc nhận diện và liên kết các thực thể (entities) – những khái niệm, địa điểm, con người, tổ chức có thật. Việc sử dụng đúng thuật ngữ và định nghĩa rõ ràng cho các thực thể trong nội dung của bạn sẽ giúp AI hiểu ngữ cảnh và mối quan hệ giữa các thông tin.
Ví dụ, khi nhắc đến “AI”, hãy làm rõ bạn đang nói về “Trí tuệ nhân tạo” nói chung, hay một công cụ cụ thể như “ChatGPT”, “Gemini”. Tương tự, khi nói về “SEO”, hãy làm rõ bạn đang đề cập đến “Tối ưu hóa Công cụ Tìm kiếm” hoặc một khía cạnh cụ thể như “Local SEO”, “Technical SEO”. Việc này không chỉ giúp AI mà còn làm cho nội dung của bạn trở nên dễ hiểu và có chiều sâu hơn đối với người đọc.
Câu hỏi thường gặp về AI và SEO
AI Overviews có thay thế hoàn toàn SEO không?
Câu trả lời là Không. AI Overviews không làm biến mất SEO, mà thay vào đó, chúng thay đổi cách thức hoạt động của nó. AI Overviews ưu tiên hiển thị các nguồn thông tin có cấu trúc rõ ràng, đáng tin cậy và cung cấp câu trả lời nhanh chóng.
Điều này có nghĩa là công việc của SEO giờ đây cần thích ứng để không chỉ cung cấp nội dung chất lượng mà còn phải đảm bảo nội dung đó được trích dẫn trong AI Overviews và giành được click từ người dùng ngay bên dưới.
Làm thế nào để tăng cơ hội được AI Overviews trích dẫn?
Để nội dung của bạn có khả năng được AI Overviews trích dẫn cao hơn, hãy tập trung vào các yếu tố sau:
- Cung cấp một tóm tắt “trả lời trước” (answer-first) ngay từ đầu bài viết.
- Xây dựng cấu trúc bài viết rõ ràng với các gạch đầu dòng, bảng biểu, hoặc FAQ.
- Thể hiện mạnh mẽ các yếu tố E-E-A-T (Kinh nghiệm, Chuyên môn, Quyền uy, Độ tin cậy) thông qua nội dung và thông tin tác giả.
- Sử dụng Schema Markup để giúp công cụ tìm kiếm hiểu rõ hơn về nội dung của bạn.
- Cập nhật thông tin thường xuyên, đảm bảo dữ liệu luôn mới mẻ và chính xác.
Điều gì khác biệt cho Local SEO trong kỷ nguyên AI?
Trong kỷ nguyên AI, Local SEO vẫn giữ vững vai trò quan trọng, đặc biệt là với các truy vấn tìm kiếm địa phương. Các yếu tố sau đây trở nên quan trọng hơn bao giờ hết:
- Bằng chứng địa phương nhất quán: Đảm bảo thông tin NAP (Tên, Địa chỉ, Số điện thoại) của bạn luôn đồng nhất trên mọi nền tảng.
- Google Business Profile (GBP) mạnh mẽ: Duy trì hoạt động tích cực trên GBP với các bài đăng, hình ảnh và phản hồi đánh giá đầy đủ.
- Ví dụ theo khu vực cụ thể: Cung cấp các ví dụ hoặc case study phản ánh rõ ngữ cảnh địa phương, giúp AI nhận diện sự liên quan của bạn với khu vực đó.
- Các tín hiệu tin cậy cục bộ: Tập trung xây dựng sự tin tưởng từ cộng đồng địa phương thông qua đánh giá, tương tác và sự hiện diện rõ ràng.
